Najczęściej producenci posługują się albo naukowymi nazwami substancji, które nic nie mówią przeciętnemu człowiekowi albo, ewentualnie, uciekają się do specyficznej nowomowy (wszystkie „inteligentne formuły”, czy kosmetyki do stylizacji włosów obdarzone „pamięcią fryzury”). W związku z tym, bardzo kupujemy kota w worku. Wszystko mądrze i profesjonalnie brzmi, ale tak naprawdę nie mamy pojęcia, o co chodzi. Ten praktyczny słowniczek wyjaśnia zawiłe sformułowania, które najczęściej pojawiają się na opakowaniach kosmetyków.
* Alantoina – nawilża skórę, ułatwia gojenie się ran i blizn, przyspiesza odnowę komórek. Stosowana w kremach nawilżających oraz preparatach do cery trądzikowej. Może wywoływać podrażnenia.
* Antocyjany – wykazują działanie antyoksydacyjne (neutralizują wolne rodniki), uelastyczniają ścianki naczyń krwionośnych. Znajdziemy je w kremach do cery dojrzałej i naczyniowej.
* Betaina – wykazuje właściwości nawilżające i oczyszczające. Najczęściej występuje w delikatnych preparatach myjących, przeznaczonych do skóry wrażliwej.
* Ceramidy – substancje tłuszczowe naturalnie wytwarzane przez skórę. Regulują gospodarkę wodno-tłuszczową skóry, zapobiegają utracie wody, tworzą na skórze barierę ochronną. Poprawiają jej sprężystość. Wchodzą w skład kremów do cery dojrzałej, która przestaje produkować ceramidy.
* Dermacerydy – znajdziemy je w preparatach do cery dojrzałej, suchej lub odwodnionej. Poprawiają nawilżenie skóry, zapobiegają utracie wody, niwelują zmarszczki i wygładzają skórę.
* Emolienty – preparaty, które trwale nawilżają skórę: natłuszczają ją, zapobiegają utracie wilgoci oraz absorbują wilgoć z otoczenia. W ich skład wchodzą np. polialkohole, mocznik, gliceryna, wazelina, lanolina. Konieczne dla osób o skórze suchej, bardzo suchej i atopowej.
* Fitosterole – pojawiają się w kosmetykach przeznaczonych dla suchej cery – wzmacniają naturalną powłokę lipidową oraz zapobiegają utracie wody.
* Flawonoidy – związki roślinne, które wzmacniają ściany naczyń krwionośnych oraz poprawiają ukrwienie skóry. W skład kosmetyków do cery naczyniowej wchodzą np. miłorząb japoński lub ruta zwyczajna, które są bogate we flawonoidy.
* Glikoceramidy – roślinne odpowiedniki ceramidów. Działają podobnie jak ceramidy naturalnie produkowane przez skórę: tworzą powłokę, która uniemożliwia utratę wody, a także chroni skórę przed działaniem czynników zewnętrznych, oraz poprawiają jej elastyczność. Zawartość glikoceramidów w kremach do twarzy jest szczególnie istotna dla osób powyżej 40. roku życia – mniej więcej wtedy skóra całkowicie przestaje produkować ceramidy.
* Hilauronian (kwas hialuronowy) – związek, który wiąże wodę w organizmie. Jest naturalnie produkowany przez skórę, jednak jego ilość maleje z wiekiem. Nawilża skórę i poprawia jej sprężystość. Dla skóry suchej lub odwodnionej oraz dojrzałej.
* Keratyna – włókniste białko, występujące we włosach i paznokciach. Częsty składnik odżywek lub maseczek do włosów: regeneruje je oraz chroni przed działaniem czynników zewnętrznych.
* Koenzym Q 10 (ubichinon) – spowalnia procesy starzenia się skóry – zwiększa jędrność i elastyczność skóry, niweluje drobne zmarszczki. Stymuluje naturalne funkcje skóry. Zapobiega niedotlenieniu komórek, neutralizuje wolne rodniki, chroni barierę skóry przed zanieczyszczeniami zewnętrznymi.
* Kolagen – białko tkanki łącznej, dzięki niemu skóra jest sprężysta, jędrna i elastyczna. Chroni ją także przed utratą wody, zapewniając w ten sposób optymalny stopień nawilżenia. Występuje w kremach do cery dojrzałej (jego niedobór jest naturalnym efektem procesów starzenia), a także w preparatach poprawiających kondycję włosów.
* Kwas gammalinolenowy (GLA, kwas y-linolenowy) – poprawia elastyczność skóry, zapobiega pogłębianiu się zmarszczek, zwiększa odporność skóry na działanie czynników zewnętrznych. Jest zawarty w ogóreczniku lekarskim, spirulinie, nasionach wiesiołka i czarnej porzeczki.
* Kwas glikolowy – działa nawilżająco, pobudza regenerację skóry właściwej. Jest dobrze tolerowany przez skórę, dlatego często bywa składnikiem preparatów dla cery wrażliwej i suchej.
* Kwas kojowy – wykazuje zdolność odbarwiania skóry. Występuje w preparatach na przebarwienia oraz rozjaśniających skórę.
* Kwas salicylowy – wykazuje działanie złuszczające i oczyszczające. Znajdziemy go w peelingach, szamponach przeciwłupieżowych. Może wywoływać podrażnienia, nie polecany dla skóry wrażliwej.
* Kwasy nukleinowe (DNA, RNA) – stosowane w kosmetykach przeciwzmarszczkowych. Przyspieszają regenerację komórek, nawilżają i odżywiają skórę.
* Lecytyna – tworzy barierę ochronną dla skóry oraz opóźnia procesy starzenia. Występuje w kremach do cery suchej, odwodnionej i dojrzałej, a także w preparatach do zniszczonych, łamliwych włosów.
* Lipidy – natłuszczają skórę, tworzą na niej warstwę uniemożliwiającą utratę wody, która jednocześnie zapewnia ochronę przed czynnikami zewnętrznymi. Są składnikiem kremów ochronnych na zimę oraz preparatów do codziennej pielęgnacji skóry dojrzałej, suchej i atopowej, czyli takiej, która produkuje niewystarczającą ilość lipidów.
* Liposomy – składnik tłustych kremów, będący nośnikiem substancji odżywczych.
* Masło Shea (karite) – naturalny tłuszcz, ma działanie nawilżające, kojące, zwiększające gładkość skóry. To także naturalny filtr przeciwsłoneczny (zapewnia niewielką ochronę). Stosowany przede wszystkim w balsamach i emulsjach do ciała.
* Melatonina – hormon neutralizujący wolne rodniki, opóźniający procesy starzenia. Składnik kremów do cery dojrzałej. Lekko natłuszcza skórę.
* Oryzanol (tlenek cynku) – łagodzi podrażnienia, chroni skórę przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych. Składnik kremów i balsamów oraz kosmetyków mineralnych do makijażu.
* Pantenol (d-panthenol, prowitamina B5) – odżywia i regeneruje skórę – pobudza wzrost i odnowę komórek, ułatwia metabolizm skóry, ogranicza powstawanie zmarszczek. Wykazuje działanie kojące, łagodzi podrażnienia. Jest składnikiem kremów i balsamów do skóry suchej, odwodnionej, atopowej i dojrzałej, a także szamponach i odżywkach do włosów.
* Retinol (witamina A) – składnik kremów przeciwzmarszczkowych. Opóźnia procesy starzenia się skóry, przywraca jej sprężystość i elastyczność. Stymuluje odnowę komórek skóry. Wypełnia zmarszczki i sprawia, ze stają się mniej widoczne.
* Rutyna (witamina P) – ważny składnik preparatów do cery naczynkowej – zmniejsza przepuszczalność naczyń krwionośnych i przeciwdziała ich pękaniu. Ponadto, wykazuje działanie przeciwobrzękowe oraz neutralizuje wolne rodniki.
* Sorbitol – ogranicza transepidermalną utratę wody. Substancja jest dobrze tolerowana przez skórę, dlatego stanowi składnik preparatów do cery wrażliwej, suchej i atopowej.
* Tygrysia trawa – przyspiesza odbudowę komórek, regeneruje skórę. Składnik kremów przeciwzmarszczkowych.
* Vitanol – opóźnia procesy starzenia, niweluje zmarszczki, wygładza skórę. Nie powoduje podrażnień, może być stosowany jako składnik kremów przeciwzmarszczkowych dla osób o cerze wrażliwej.
* Woda oczarowa – oczyszcza i tonizuje skórę, delikatnie nawilża i łagodzi zaczerwienienia. Wzmacnia naczynia krwionośne. Ma działanie ściągające. Zmniejsza widoczność porów. Składnik preparatów do cery tłustej i naczynkowej.
* Złoto koloidalne – działanie przeciwzmarszczkowe, antyoksydacyjne, nawilżające oraz łagodzące podrażnienia. Poprawia gęstość skóry, modeluje owal twarzy.
Karolina Wiercigroch