Utrata wzroku ma znaczny wpływ na jakość życia pacjenta. Jak wynika z badań* przeprowadzonych w Stanach Zjednoczonych, ludzie najbardziej boją się utraty wzroku i raka (obie te obawy plasują się na pierwszej pozycji z takim samym odsetkiem odpowiedzi – 33% wśród innych wskazań dotyczących zdrowia). Osoby niedowidzące nie tylko częściej ulegają wypadkom, ale też dużo wyższy jest wśród nich stopień zapadania na depresję.
Według danych udostępnionych przez NFZ w Polsce średni czas oczekiwania na wizytę w poradni okulistycznej wynosi aż 21 dni. Jeszcze dłużej trzeba czekać na operację usunięcia zaćmy – średni czas podawany przez NFZ to od 492 do nawet 623 dni.Odraczanie operacji zaćmy jest o tyle dużym problemem, że ryzyko wystąpienia powikłań wzrasta w czasie. W normalnym toku chirurgii zaćmy powikłania stanowią na ogół ułamki procent. W przypadku zaćm dojrzałych, odsetek powikłań wzrasta nawet dziesięciokrotnie.
Odwlekanie operacji w czasie jest niekorzystne nie tylko dla samych pacjentów, ale i dla finansów przeznaczonych na służbę zdrowia. Szacuje się, że aby zapewnić odpowiedni poziom ostrości widzenia, powinno się wykonywać ok. 6 tysięcy operacji zaćmy na milion ludności. W Polsce wskaźnik ten wynosi jedynie 4200, plasując nas na jednym z ostatnich miejsc w Europie według ilości wykonywanych operacji zaćmy.
Osoby z osłabionym widzeniem częściej potrzebują opieki lekarskiej, wzrasta ich zależność socjalna, a koszty ewentualnych powikłań są bardzo wysokie. W Australii udowodniono, że każdy wydany na okulistykę dolar, przynosi aż 5 dolarów zysku.
„Aby uzyskać dobry efekt w chirurgii zaćmy, pacjent nie powinien czekać na operację dłużej niż 6 miesięcy. Pozwala to na zminimalizowanie ryzyka wystąpienia powikłań po zabiegu. Im szybciej zaćma zostanie wykryta, tym łatwiejsza jest operacja. W tej chwili czas oczekiwania w Polsce jest dużo dłuższy i znacznie odbiega od europejskich standardów.” – komentuje okulista dr Wojciech Kołodziejczyk.
Podczas gdy na świecie operacja zaćmy jest najczęściej wykonywanym zabiegiem chirurgicznym (w ciągu ostatnich 30 lat liczba wykonywanych operacji wzrosła aż 10krotnie) i ma najlepszy stosunek kosztów do korzyści, w Polsce według danych z kwietnia 2011 roku w kolejce na operację zaćmy czeka aż 285 tysięcy osób.
Źródła problemu w Polsce są złożone. Jednym z nich jest nieefektywne zarządzanie środkami NFZu. Procedury NFZ sprawiają, że pieniądze są rozdzielane przez urzędników w sposób nieefektywny. Brakuje odpowiednich metod kontrolowania placówek ze względu na kompetencje lekarzy i jakość przeprowadzanych operacji. Co więcej, na świecie operacje usunięcia zaćmy przeprowadza się przede wszystkim w trybie ambulatoryjnym (w Czechach zaćmę usuwa się w ramach chirurgii jednego dnia w 79% zabiegów, w Danii – 98%, w Finlandii – 99%). W Polsce w trybie dziennym przeprowadza się jedynie 14% zabiegów. Znacząco zwiększa to koszty i jest nieuzasadnione z medycznego punktu widzenia.
Innym problemem jest brak dostępu do nowoczesnych technologii. Zarówno w placówkach publicznych jak i prywatnych w ramach świadczeń NFZ dla pacjentów dostępne są jedynie soczewki jednoogniskowe, po wszczepieniu których konieczne jest noszenie okularów. Nowoczesne soczewki wieloogniskowe czy toryczne, dodatkowo pozwalające na korekcję innych wad wzroku i uniezależnienie od okularów, znajdują się poza koszykiem świadczeń gwarantowanych.
Największym problemem w tym zakresie jest jednak brak możliwości dopłacenia do lepszych soczewek, mimo braku przeszkód natury prawnej z tą procedurą związanych. Pacjenci, którzy decydują się na soczewki zaawansowane technologicznie, muszą korzystać z oferty placówek prywatnych w ramach pełnopłatnych procedur.
Alejakobiet.pl