Przez znaczną część historii ewolucji podstawę pożywienia człowieka stanowiły pokarmy roślinne. Oprócz dużej zawartości błonnika i białek roślinnych pożywienie naszych praprzodków i pradziadków było bogate w fitosterole. Dieta ludzi pierwotnych dostarczała ich przeciętnie w ilości aż 1 grama dziennie. W czasach obecnych dieta jest bardzo uboga w te jakże ważne związki roślinne.
Co to są fitosterole?
Natomiast wszystkie fitosterole we krwi i tkankach ludzkiego organizmu pochodzą ze spożywanych produktów, ponieważ organizm człowieka nie potrafi syntetyzować fitosteroli.
Jak działają fitosterole?
Ze względu na niemal identyczną budowę molekularną fitoosteroli co cholesterolu, organizm ma kłopoty z ich odróżnianiem. Z tego względu fitosterole mogą wiązać się z receptorami cholesterolu w jelitach i być wchłaniane zamiast niego. Ponieważ liczba receptorów służących wiązaniu i wchłanianiu cholesterolu jest ograniczona, fitosterole mogą fizycznie blokować cholesterol i zapobiegać jego wchłanianiu.
Ustalono, że sterole roślinne (fitosterole) spożywane w odpowiednich ilościach mogą obniżać w surowicy krwi człowieka stężenie cholesterolu całkowitego i cholesterolu LDL „złego’ – efekt obniżenia cholesterolu LDL „złego’ we krwi dzięki zastosowaniu fitosteroli pojawia się w ciągu pierwszych 2-3 tygodni i utrzymuje się zarówno w krótkim, jak i długim okresie.
Ryzyko choroby wieńcowej
Wyniki wielu badań isgerują, że zmniejszenie stężenia cholesterolu „złego” LDL o 10% dzięki zastosowaniu leków lub zmianie diety, może obniżyć ryzyko choroby wieńcowej aż o 20%. Uwzględnianie produktów spożywczych „w diecie dla zdrowego serca”, która jest uboga w tłuszcze nasycone, a bogata w owoce, warzywa, zboża, błonnik, może dodatkowo zmniejszyć ryzyko choroby wieńcowej. Np. dieta w której tłuszcze nasycone, zastąpiono tłuszczami nienasyconymi, prowadziła do obniżenia poziomu cholesterolu LDL „złego” już po 30 dniach o 9%, ale dodanie do tej diety fitosteroli w ilości 1,7 g dziennie spowodowało dalsze zmniejszenie stężenia cholesterolu w sumie o 24%.
Co jeść, aby dostarczać organizmowi fitosteroli?
Jeśli chcemy dostarczyć naszemu organizmowi fitosteroli, to w naszym menu nie może zabraknąć: zarodów pszenicy, soi, oleju ryżowego, sezamowego, kukurydzianego, oleju canola, orzechów ziemnych, otręby pszennych, migdałów, brukselki, pieczywa żytniego, oliwy z oliwek.