Pyłki traw – jeden z najsilniej uczulających alergenów wziewnych w Polsce, mogą w tym roku zaatakować wcześniej – ostrzegają alergolodzy. Alergię tę można już skutecznie i bezpiecznie leczyć za pomocą szczepionki w tabletkach. W Polsce ta nowoczesna metoda jest już dostępna od dwóch sezonów. Dowiedz się, jak ją stosować.
Tymotka łąkowa, wiechlina, tomka, życica, kupkówka – choć nazwy pięciu najbardziej popularnych w Polsce gatunków traw brzmią bardzo niewinnie, dla osób uczulonych na pyłki traw oznaczają katar, kichanie, swędzenie i łzawienie oczu, kaszel, a nawet trudności z oddychaniem. Ich najsilniejszy „atak”, czyli główny okres pylenia, przypada zazwyczaj na koniec maja i trwa do połowy lipca. Jednak zdaniem prof. Krzysztofa Buczyłko kierownika Centrum Alergologicznego w Łodzi wcześniejsza wiosna, której skutkiem jest obserwowane właśnie przesunięcie okresu pylenia drzew wczesnokwitnących o około dwa tygodnie, może oznaczać, że także pyłki traw wysypią w tym roku wcześniej.
Jak powstała tabletka na pyłki traw?
Od niedawna – od dwóch sezonów w Polsce dostępna jest już nowoczesna metoda leczenia alergii na pyłki traw – szczepionka w formie tabletek podawanych pod język. Podstawowym składnikiem szczepionek stosowanych w leczeniu alergii na pyłki traw jest wyciąg z pyłków – tych samych, które powodują alergię. Prace nad tą metodą mają już ponad 20-letnią historię (sama immunoterapia znana jest od ponad 100 lat). Pomysł odczulania podjęzykowego zrodził się z tego, że alergolodzy dostrzegali podstawowy minus odczulania w zastrzykach, jakim są objawy niepożądane (łącznie ze wstrząsem anafilaktycznym) mogące towarzyszyć tej metodzie. Dlatego chcieli stworzyć metodę, która będzie równie skuteczna, ale znacznie bezpieczniejsza i nieinwazyjna. Przełomem stała się szczepionka w postaci kropel aplikowanych pod język, a dziś dostępne są już tabletki – najnowocześniejsza forma odczulania podjęzykowego Trwają też badania nad tabletkami na kolejne rodzaje alergii, najbardziej zaawansowane są prace nad tabletką odczulającą na roztocze kurzu domowego. Pyłek wykorzystywany do produkcji szczepionek podjęzykowych zbierany jest z roślin wysiewanych na specjalnie przygotowywanych w tym celu polach, położonych w wyselekcjonowanych, czystych ekologicznie miejscach o zrównoważonym klimacie. Z pyłku uzyskuje się ekstrakt (czystą substancję czynną), z którego powstają krople lub tabletki. Wprowadzenie nowego leku do użytku to skomplikowany i bardzo drogi proces (rzędu kilkuset milionów euro). Wymaga on m.in. przeprowadzenia w kilkunastu krajach niezależnych badań klinicznych, które trwają wiele lat, trzeba bowiem sprawdzić długoterminowy efekt stosowania leku.
Kiedy i jak rozpocząć leczenie?
– W tej chwili obserwujemy niebezpieczne stężenie pyłków brzozy i olchy. Właśnie ten piękny złoty proszek, który sypie się z bazi, u osób uczulonych wywołuje silną reakcję alergiczną. Największe natężenie pyłków traw przypada zwykle na czerwiec, jednak w związku z wcześniejszą wiosną, może ono pojawić się już w maju – ostrzega prof. Krzysztof Buczyłko. Dodaje, że o ile przesunięcie okresu pylenia jest zjawiskiem wielokrotnie obserwowanym. Z roku na rok w Polsce zmienia się natomiast intensywność pylenia. Ocieplenie klimatu powoduje, że rośliny kwitną coraz bujniej, mogą więc także wywoływać coraz silniejszą reakcję alergiczną. Pyłki traw są alergenem sezonowym. W największym stężeniu, które wywołuje też najsilniejszą reakcję immunologiczną, występują one w okresie pylenia tych roślin, czyli od maja do połowy lipca. Aby odczulanie było skuteczne, powinno rozpocząć się przed sezonem pylenia (najlepiej kilka miesięcy wcześniej).
Odczulanie polega na zwiększeniu u chorego tolerancji na alergeny wywołujące objawy, poprzez podawanie tych właśnie alergenów w coraz większych dawkach. Dawka jest stopniowo zwiększana, a później regularnie przyjmowana przez okres kuracji. Organizm oswaja się z alergenem i przestaje traktować go jak wroga. Mechanizm alergii zostaje wygaszony, objawy zmniejszają się, a w końcu ustępują całkowicie. W leczeniu alergii na pyłki traw można korzystać z tradycyjnej szczepionki w zastrzykach lub najnowocześniejszej metody – szczepionki podjęzykowej podawanej w tabletkach. Jest to metoda równie skuteczna, a jednocześnie bezpieczniejsza niż zastrzyki. Jest też wygodniejsza, bo można stosować ją samodzielnie w domu, pozostając w kontakcie z nadzorującym leczenie alergologiem. Nie ma też specjalnych wymagań związanych z jej przechowywaniem, można więc z nią swobodnie podróżować. W przypadku szczepionki w zastrzykach za najskuteczniejsze uważa się leczenie całoroczne, szczepionką podjęzykową możemy leczyć się okołoseozonowo, czyli: rozpocząć leczenie przed sezonem pylenia traw i kontynuować przez okres trwania tego sezonu, a po przerwie zacząć następny jej etap wraz z kolejną wiosną. Żeby leczenie było skuteczne, czyli przyniosło trwały efekt, immunoterapia musi być stosowana przez co najmniej trzy lata (trzy sezony), ale znaczną poprawę odczuwa się już po pierwszym sezonie leczenia.
Co wywołuje alergię?
Potoczne określenie „alergia na trawę”, jest dość nieprecyzyjne. Tak naprawdę uczulają nas alergeny, czyli białka zawarte w pyłku tych roślin. Kontakt z alergenem u osób uczulonych powoduje nadmierną reakcję obronną, czyli uwolnienie histaminy przez komórki obronne organizmu. Tak powstaje stan zapalny, którego objawy znamy jako objawy alergii. Skuteczne leczenie alergii, czyli odczulanie, ma na celu zwiększenie tolerancji immunologicznej wobec pyłków, a poprzez to zmniejszenie, a nawet całkowite ustąpienie objawów choroby alergicznej.
Leczenie alergii szczepionką w tabletkach – podstawowe fakty
Kiedy zacząć kurację? – Kurację najlepiej jest rozpocząć kilka miesięcy przed spodziewanym sezonem pylenia traw i kontynuować aż do jego zakończenia.
Jakie są fazy leczenia? – Kuracja powinna trwać co najmniej 5 sezonów. W każdym sezonie leczenie składa się z dwóch faz: wstępnej (do ustalenia odpowiedniej dawki leku) i podtrzymującej.
Jak stosujemy tabletkę? – Tabletkę należy umieścić pod językiem i trzymać aż do całkowitego rozpuszczenia, a następnie połknąć.
Alergeny krzyżowe – Kiedy reakcja alergiczna występuje pomiędzy różnymi grupami alergenów (np. pomiędzy pyłkami roślin, warzywami i owocami), mówi się o tzw. reakcji krzyżowej. Dlatego w przypadku alergii na pyłki traw i zbóż powinniśmy wyłączyć z naszej diety także warzywa: ziemniaki, pomidory, seler, groch; owoce: kiwi, melony; pokarmy: orzeszki ziemne, wyroby z mąki pszennej i żytniej.
Alejakobiet.pl