Zalecenia polskich lekarzy ginekologów dotyczące suplementacji kwasu
foliowego w czasie ciąży znane są od prawie 20 lat. Od niedawna jednak
lekarze postulują, by dietę kobiet planujących ciążę, będących w ciąży i
karmiących piersią wzbogacić o porcję kwasu tłuszczowego omega-3 DHA
(kwas dokozaheksaenowy). O kwasach omega-3 jest głośno od kilku lat,
mówi się o nich w kontekście odporności i ochrony serca.
Dlaczego jednak są tak ważne dla rozwoju dziecka i zdrowia matki?
Odpowiedni poziom kwasu tłuszczowego DHA zmniejsza ryzyko przedwczesnego porodu
Autorzy
najnowszych rekomendacji Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego
podsumowują rolę kwasu tłuszczowego DHA: „Nawet najbardziej dotychczas
sceptycznie do tej kwestii nastawieni położnicy coraz powszechniej
dostrzegają siłę naukowych argumentów przemawiających za klinicznymi
korzyściami suplementowania kobiet w ciąży odpowiednimi dawkami DHA. W
świetle obecnego stanu wiedzy DHA to jedyny suplement diety o
udowodnionej skuteczności w prewencji porodu przedwczesnego.”
Porody
przedwczesne są przyczyną aż 70% śmierci noworodków, u których nie
stwierdzono wad wrodzonych. Poród przedwczesny zwiększa także ryzyko
wystąpienia niepełnosprawności u dziecka, dotyczy to nawet do 50%
wcześniaków. W 2013 roku opublikowano ważne badanie, które dowiodło, że
stosowanie dawki 600 mg DHA w drugiej połowie ciąży zmniejsza ryzyko
porodu przedwczesnego. W grupie kobiet, które stosowały kwas tłuszczowy
DHA tylko 0,6% dzieci urodziło się przed terminem, natomiast w grupie
kobiet, które otrzymywały preparat nieaktywny (placebo) wskaźnik porodów
przedwczesnych wyniósł aż 4,8%. Przeanalizowano także inne wskaźniki
charakterystyczne dla prawidłowej ciąży. W grupie kobiet stosujących
suplement z DHA zaobserwowano dłuższy czas trwania ciąży, większy obwód
głowy dziecka, ciężar i długość ciał noworodków. W Polsce dostępny jest
suplement diety Mumomega z kwasami omega-3 i omega-6, który przebadano
pod kątem zmniejszania ryzyka porodu przedwczesnego. W grupie matek z
cukrzycą typu 2 przyjmujących suplement diety Mumomega zaobserwowano
mniej porodów przedwczesnych, niż w grupie kobiet stosujących placebo.
Kwas tłuszczowy DHA zmniejsza ryzyko przedwczesnego porodu zarówno u
zdrowych, jak i chorujących na cukrzycę kobiet, dlatego powinien być
przyjmowany przez kobiety planujące ciążę lub będące w ciąży.
Kwas tłuszczowy omega-3 DHA – niezbędny składnik dla kobiet planujących ciążę, będących w ciąży i mam karmiących piersią
Zapobieganie
porodom przedwczesnym to niejedyna korzyść ze stosowania kwasu
tłuszczowego DHA. Jego działanie jest wyjątkowo szerokie, wspomaga
zarówno zdrowie matki, jak i rozwój dziecka. Organami, które w
największym stopniu wykorzystują DHA są mózg i oczy. Odpowiedni poziom
DHA ma wpływ na rozwój umysłowy i koordynację ruchową dzieci. Dzięki
odpowiedniej porcji DHA w diecie matki w czasie ciąży można pozytywnie
wpłynąć na rozwój intelektualny dziecka, dlatego warto podczas ciąży
uzupełnić dietę o kwasy tłuszczowe DHA i AA (kwas arachidonowy). Kwas
DHA jest niezbędny do właściwego rozwoju oczu i wpływa na ostrość
widzenia niemowląt. Kwas omega-3 DHA przyczynia się także do
zmniejszenia ryzyka wystąpienia alergii u niemowląt. Dla mam jest
niezbędny, by zmniejszyć ryzyko wystąpienia obniżonego nastroju w czasie
ciąży i po urodzeniu dziecka. Ze względu na te wszystkie korzyści każda
przyszła mama powinna wspierać swoje dziecko już od poczęcia
odpowiednią porcją kwasu tłuszczowego DHA.
Nowe zalecenia Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dla kobiet planujących ciążę i będących w ciąży
Coraz
większa ilość badań potwierdza pozytywny wpływ kwasów omega-3 na
zdrowie i rozwój dzieci w okresie prenatalnym. Od kilkunastu lat w
krajach Europy wprowadzana jest suplementacja kwasów omega-3 dla kobiet w
ciąży. W Polsce ten trend jest widoczny od około dziesięciu lat. Nowe
odkrycia naukowe mają wpływ na zalecenia lekarzy ginekologów, ekspertów
Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego, którzy rekomendują suplementację
kwasu tłuszczowego DHA dla kobiet planujących ciążę, będących w ciąży i
karmiących piersią. W 2011 roku eksperci dla kobiet w ciąży
rekomendowali dawkę 200-300 mg DHA, natomiast od 2014 roku została ona
zwiększona do 600-1000 mg DHA dziennie. Potwierdza to bezpieczeństwo
stosowania kwasów omega-3 i ich niezaprzeczalną rolę w odżywianiu kobiet
w ciąży.
Od kiedy rozpocząć stosowanie kwasu tłuszczowego DHA?
Kwas
tłuszczowy DHA należy stosować minimum 3 miesiące przed poczęciem. Tak
wczesne rozpoczęcie suplementacji ma za zadanie uzupełnić niedobory tego
składnika w organizmie matki. Niedobory DHA warto uzupełnić także po
ciąży i w trakcie karmienia dziecka piersią, ponieważ w czasie ciąży i
karmienia organizm matki przekazuje zasoby DHA do płodu poprzez krew
pępowinową lub w mleku matki. Może to doprowadzić do niedoborów DHA w
organizmie matki, co może spowodować obniżenie nastroju po ciąży.
Poziom
kwasu tłuszczowego DHA nie jest standardowo określany w czasie badania
morfologii krwi, tak jak np. żelazo. Jego niedobory nie wywołują łatwo
zauważalnych objawów, nie możemy także monitorować w czasie ciąży
rozwoju mózgu lub wzroku dziecka, a na te parametry ma wpływ kwas
tłuszczowy DHA. Dlatego decyzji o stosowaniu suplementu z DHA nie można
uzależniać od wyników morfologii krwi lub oceny własnego samopoczucia w
ciąży. Pozytywne efekty stosowania kwasu tłuszczowego DHA są długofalowe
i mogą być odczuwalne nawet wiele lat po narodzinach dziecka. Każda
porcja DHA to inwestycja w przyszłe zdrowie dziecka, a także jego rozwój
intelektualny.
W jaki sposób uzupełnić kwas tłuszczowy DHA w diecie?
Spożycie
ryb morskich w Polsce jest wyjątkowo niskie. Kobiety w Polsce średnio
spożywają 15 gramów ryb dziennie, podczas gdy zalecane dzienne spożycie
wynosi 30 gramów. Eksperci zalecają kobietom w ciąży spożywanie minimum
dwóch posiłków z tłustych ryb tygodniowo. Mogą być to śledzie, szprotki,
sardynki, łosoś. Nie należy jeść ryb na surowo (np. carpaccio z
łososia), ze względu na możliwe zakażenia bakteriami.
Trudności w dostarczeniu kwasu tłuszczowego DHA z dietą
Uzupełnianie
kwasu DHA poprzez dietę jest trudnym zadaniem, ponieważ wymaga
zaplanowania posiłków, zakupu świeżej ryby i przygotowania potrawy.
Dodatkowo smażenie może niszczyć kwasy omega-3. Obawy budzi poziom
toksyn i metali ciężkich w kupowanych rybach. Za najlepsze źródło kwasu
omega-3 DHA uważa się źródła morskie. W wielu artykułach można
przeczytać, że dobrym źródłem kwasów omega-3 jest np. olej lniany lub
orzechy. Informacja ta jest nieprecyzyjna, ponieważ rośliny są źródłem
prekursorów DHA i EPA (kwas eikozapentaenowy), a więc kwasu omega-3 ALA
(kwas alfa linolenowy). Kwas ALA musi jednak zostać przetworzony w
organizmie przy udziale enzymów w kwas EPA, a następnie w kwas DHA. Ta
naturalna synteza DHA ze składników takich jak ALA czy EPA jest
niewystarczająca dla pokrycia zapotrzebowania organizmu. Wydajność tego
procesu jest bardzo niska i jest uzależniona od indywidualnych
możliwości organizmu, dlatego też kwas DHA powinien być suplementowany
lub dostarczany w posiłkach rybnych. Badania potwierdzające skuteczność
kwasu tłuszczowego DHA dotyczyły tego właśnie składnika i nie można ich
wyników zastosować do wszystkich rodzajów kwasów omega-3. Dlatego
kobieta w ciąży nie powinna zastępować suplementów z kwasem DHA lub
posiłków rybnych produktami roślinnymi, zawierającymi inne niż DHA kwasy
omega-3.
Dieta Polaków zapewnia zaledwie połowę zalecanej dawki
kwasów omega-3. Dotyczy to także kobiet w ciąży i karmiących piersią, co
wpływa negatywnie na rozwój płodu i niemowlęcia. Od 40 lat na całym
świecie naukowcy obserwują wpływ niedoboru kwasów omega-3.
Niewystarczająca ilość kwasów omega-3 w diecie, szczególnie zachodniej,
jest prawdopodobnie przyczyną wzrostu ilości chorób zapalnych. Kobiety w
ciąży i karmiące piersią mogą łatwo uzupełnić codzienną porcję kwasów
omega-3, stosując dobry suplement diety.
Co warto zmienić w diecie podczas ciąży?
Do
ciąży warto się przygotować już na kilka miesięcy przed poczęciem.
Kobiety o zbyt wysokim poziomie BMI powinny spróbować obniżyć masę
ciała, ponieważ otyłość podwyższa ryzyko powikłań ciąży. Natomiast w
okresie ciąży nie należy wprowadzać już żadnych drastycznych zmian, w
tym diet odchudzających. Warto skupić się na regularnych posiłkach,
urozmaiconych i zawierających wszystkie podstawowe makroskładniki tj.
białka, zdrowe tłuszcze i węglowodany. Dobrym wyborem będzie zwiększenie
porcji świeżych owoców i warzyw, a zmniejszenie ilości zjadanych
słodyczy, produktów wysoko przetworzonych takich jak gotowe dania, słone
przekąski, wyroby cukiernicze zawierające dużo tłuszczów trans.
Wybierając warzywa i owoce, zwróćmy uwagę, by spożywać produkty
różnokolorowe. Dzięki temu zapewnimy organizmowi różne składniki
odżywcze, ponieważ każdy kolor jest efektem innych fitozwiązków. Kobiety
stosujące zbilansowaną dietę w większości przypadków nie muszą stosować
preparatów multiwitaminowych. Dla pewności w porozumieniu z lekarzem
wykonaj odpowiednie badania. Kobiety w ciąży na pewno powinny jednak
uzupełnić dietę o preparaty z kwasem foliowym i kwasami tłuszczowymi
omega-3. Kwasy omega-3 są niezbędne w czasie dziewięciu miesięcy życia
płodowego, a potem w okresie wzrostu niemowlęcia. Pomagają także
utrzymać dobre zdrowie matki po ciąży. Aby uzupełnić witaminy i
składniki mineralne, wystarczy zwiększyć ilość warzyw i owoców w
jadłospisie, natomiast dostarczenie kwasów omega-3 w diecie jest trudne.
Dlatego idealnym rozwiązaniem jest stosowanie kwasów omega-3 w formie
suplementu.
Na co zwrócić uwagę, wybierając dobry preparat z kwasami omega-3?
Kwestie,
na które warto zwrócić uwagę przy zakupie suplementu z kwasami omega-3,
to przede wszystkim bezpieczeństwo, przyswajalność, skład i ilość
substancji aktywnej w kapsułce. Eksperci Polskiego Towarzystwa
Ginekologicznego pozytywnie oceniają preparat Mumomega w kapsułkach,
przeznaczony dla kobiet, które planują lub są w ciąży oraz dla mam
karmiących piersią.
Bogaty skład z czterema kwasami tłuszczowymi
W
składzie Mumomega znajdziemy aż cztery kwasy tłuszczowe – dwa z grupy
omega-3 (kwasy tłuszczowe EPA – kwas eikozapentaenowy i DHA) oraz dwa z
grupy omega-6 (kwasy tłuszczowe AA – kwas arachidonowy i GLA – kwas
gamma-linolenowy).
Budowa komórek nerwowych i mózgu jest
uzależniona od prawidłowego poziomu kwasu tłuszczowego DHA. Do rozwoju
dziecka oprócz kwasów tłuszczowych omega-3 potrzebne są także kwasy
omega-6 m.in. AA. Są one zawarte w mleku kobiecym. Mumomega jako jedyny
preparat na polskim rynku dostarcza zbilansowaną kombinację kwasów
omega-3 i omega-6, co zabezpiecza równowagę metaboliczną kwasów
tłuszczowych. Dostarczanie samego DHA może być niewystarczające do
zapewnienia odpowiednich korzyści dla płodu ze względu na możliwe
zaburzenia przemian metabolicznych kwasów tłuszczowych.
Ważna jest duża porcja kwasu omega-3 DHA
Eksperci
Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego rekomendują przyjmowanie od 600
mg do 1000 mg omega-3 DHA u kobiet w ciąży i karmiących. Wystarczą więc
dwie lub trzy kapsułki Mumomega dziennie, by zapewnić odpowiedni poziom
DHA. Jest to jedna z najwyższych porcji DHA w 1 kapsułce wśród produktów
dostępnych na polskim rynku.
Suplementacja witamin A i D musi
odbywać się pod indywidualną kontrolą lekarza, dlatego Mumomega nie
zawiera tych witamin. Nie zawiera również innych minerałów i witamin
(niewielka ilość naturalnie pozyskiwanej witaminy E wykorzystywana jest
jako przeciwutleniacz).
Wysoka przyswajalność kwasu tłuszczowego omega-3 DHA
Równie
ważną cechą suplementu, oprócz wysokiej ilości składnika aktywnego jest
także przyswajalność. Badanie przeprowadzone na suplemencie diety
Mumomega potwierdziło, że DHA zawarte w preparacie jest bardzo dobrze
przyswajane i przez matkę, i przez dziecko. W grupie kobiet
przyjmujących Mumomega poziom DHA w błonie komórkowej krwinek czerwonych
w trzecim trymestrze ciąży był wyższy o ponad 50% w porównaniu do
wartości DHA w pierwszym trymestrze ciąży, natomiast u kobiet
przyjmujących nieaktywny preparat (placebo), nie zmienił się on w sposób
istotny statystycznie. DHA z Mumomega dobrze penetruje przez barierę
łożyskową (tu bardzo ważną rolę odgrywa kwas tłuszczowy omega-3 EPA
(kwas eikozapentaenowy) wspomagający transport, EPA jest również obecny w
Mumomega), o czym świadczy znacząco wyższy poziom DHA we krwi
pępowinowej u dzieci kobiet przyjmujących Mumomega.
Kwasy omega-3
mogą występować w dwóch formach – naturalnej i syntetycznej. Naturalne
trójglicerydy mają wyższy stopień przyswajalności niż formy syntetyczne.
W Polsce informacja o zastosowanej formie trójglicerydów nie pojawia
się na etykiecie suplementu diety, ponieważ nie wymaga tego prawo.
Dlatego konsumenci często nie zwracają uwagi na tę kwestię. W preparacie
Mumomega zastosowano tylko naturalne formy kwasów tłuszczowych.
Stosując Mumomega, mamy więc pewność, że DHA rzeczywiście jest
przyswajane przez organizm matki i dziecka.
Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego
Zespół
Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego zaleca stosowanie
kwasu tłuszczowego omega-3 DHA u kobiet w okresie przed planowanym
zajściem w ciążę, w czasie trwania ciąży oraz podczas laktacji. Mumomega
to pierwszy preparat z kwasami tłuszczowymi na polskim rynku, który
uzyskał Pozytywną Opinię Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego.
Czystość składników i bezpieczeństwo stosowania
Ryby,
które mogą być skażone toksycznymi metalami ciężkimi, nie powinny być
spożywane przez kobiety w ciąży. Prostym rozwiązaniem jest zastosowanie
dobrego suplementu z kwasami omega-3 i omega-6. Kwasy tłuszczowe omega-3
zawarte są m.in. w mięśniach ryb. Za jedne z najczystszych mórz
uznawane są morza południowe i dlatego właśnie stamtąd pochodzą ryby
wykorzystywane do produkcji suplementu Mumomega. Czystość surowca jest
szczegółowo kontrolowana przez producenta preparatu Mumomega. Każda
partia preparatu jest testowana przez niezależne laboratorium pod kątem
toksyn takich jak dioksyny, PCB czy rtęć. Podczas produkcji preparatu
stosowane są standardy farmaceutyczne.
Preparat Mumomega zawiera
także wysoko biodostępny kwas gamma-linolenowy (GLA) z grupy kwasów
omega-6. Jest on pozyskiwany z tłoczonego na zimno, organicznie
uprawianego wiesiołka. Uprawa organiczna daje gwarancję czystości i
braku jakichkolwiek sztucznych środków chemicznych i pestycydów. Uprawa
organiczna zwiększa zawartość składników aktywnych w roślinach, w
porównaniu do uprawy tradycyjnej. Długą trwałość produktu gwarantuje
roślinna witamina E zastosowana jako przeciwutleniacz. Produkt nie
zawiera dodatków smakowych, środków barwiących i sztucznych składników.
Mumomega dostępny jest w dobrych aptekach. Koszt 1 opakowania (30 kapsułek) to ok. 49,90 zł.
Alejakobiet.pl