Wśróddietetyków panuje jeszcze przekonanie, że tylko białko zwierzęce jest
„pełnowartościowe” odżywczo. Najnowsze badania zaprzeczają jednak temu
mitowi.
Białko jest
wielkocząsteczkowym składnikiem pokarmowym, pełniącym w organizmie
szereg niezwykle ważnych funkcji – buduje tkanki, hormony i mięśnie,
pełni rolę enzymów, które regulują najważniejsze życiowe funkcje.
Oczywistym jest więc fakt, że rodzaj białka, a właściwie skład jego
aminokwasów –podstawowych elementów ma duże znaczenie dla zdrowia
organizmu.
Czym właściwie różni się jedno białko od drugiego?
Jak
wcześniej wspomniałam, białko składa się z jednostek, zwanych
aminokwasami. Część z nich organizm człowieka sam może sobie wytworzyć,
natomiast inne musi dostarczyć sobie z pożywieniem. Te drugie – zwane
aminokwasami egzogennymi – w dużych ilościach występują w produktach
pochodzenia zwierzęcego: mięso, mleko, sery itd. Nie oznacza to jednak,
że w ogóle nie ma ich w świecie roślinnym, są – ale w mniejszych
proporcjach. Nasuwa się od razu przypuszczenie, że takim razie
powinniśmy zjadać głównie białko zwierzęce. Nic podobnego!
Człowiek
potrzebuje pewnej ilości aminokwasów egzogennych, które musi dostarczyć
sobie wraz z dietą. W świecie roślin, związki te rozpowszechnione są
dość nieregularnie, np. dana roślina, np. zboże zawiera te ważne
substancje, jednak brakuje jej jakiegoś jednego aminokwasu lub aminokwas
ten występuje w niej w małych ilościach. Stąd właśnie wziął się pogląd,
że białko zwierząt jest jedynym pełnowartościowym. Jednak nowsze
badania wskazują szereg problemów zdrowotnych, jakie wiążą się ze
spożywaniem produktów pochodzenia zwierzęcego; od przebiałczenia
począwszy, przez stany zapalne w organizmie, po choroby przewlekłe, jak
miażdżyca, cukrzyca, otyłość, czy nowotwory. Jeśli chodzi natomiast o
samą podaż odpowiednich ilości aminokwasów z dietą, to udowodniono, że
nawet dieta ściśle roślinna dostarcza ich w odpowiednich ilości, jeśli
są przestrzegane pewne zasady – dieta musi być urozmaicona i dostarczać
odpowiednich ilości składników, które są źródłem aminokwasów
egzogennych. Ważne jest jednak to, aby sprawdzić razem z dietetykiem,
czy odpowiednio komponujemy posiłki, szczególnie jeśli taki tryb
żywienia dotyczy dzieci, czy kobiet w ciąży. Jest jeszcze jedna ważna
rzecz, jeśli chodzi o spożycie białka zwierzęcego wśród dzieci.
Udowodniono, że maluchy, które jedzą dużo produktów zwierzęcych szybciej
dojrzewają, co się wiąże z poważnymi problemami zdrowotnymi w
przyszłości.
Jak widać, dieta oparta ma roślinach jest po stokroć
korzystniejsza nawet dla organizmu rozwijającego się, niż typowa dieta
mięsna. I to właśnie dieta jak najbliższa wegetarianizmowi jest nadzieją
na zmniejszenie odsetka chorób cywilizacyjnych wśród populacji krajów
zachodnich.