Asertywność, czyli umiejętność mówienia „nie”, to pożyteczna umiejętność i zaleta w życiu i w pracy. Warto czasem odmówić i zrezygnować z czegoś bez poczucia winy i pretensji. Odmawianie to sztuka, którą trzeba opanować.
Potrzeba odmawiania
Masz prawo odmówić z trzech powodów. Po pierwsze, gdy zgadzasz się na coś, na co nie masz ochoty, odczuwasz frustrację i złość. Jesteś poirytowany i zły na siebie i osoby, którym nie potrafisz odmówić. Czasem możesz poczuć się wykorzystany. Braku odmowy towarzyszy wiele negatywnych emocji, których możemy uniknąć. Po drugie, robimy coś wbrew sobie oraz wyznawanym zasadom i wartościom. Gdy po raz kolejny zgadzamy się na dodatkowe obowiązki w pracy, pracujemy nieefektywnie, a czas wykonania zadania wydłuża się. Robimy to, bo musimy, a nie dlatego, że chcemy. A wtedy rezultat nigdy nas nie zadowala. Kiedy rezygnujemy z własnych planów, rezygnujemy z siebie, potrzeb i aspiracji. Po trzecie, podporządkowujemy się innym, chcąc zadowolić wszystkich. A przez to czujemy się jeszcze bardziej sfrustrowani i niezadowoleni z siebie. Cierpią na tym nie tylko relacje, ale także stosunek do samego siebie. Jednak mimo tych powodów, nie zawsze potrafimy odmówić, ponieważ obawiamy się, że uznają nas za samoluba albo sprawimy komuś przykrość. Czasem nie umiemy też odmawiać, ponieważ obawiamy się wyśmiania, odrzucenia i złości innych lub pretensji.
Asertywność a pewność siebie
Aby nauczyć się odmawiać, najpierw trzeba polubić siebie i zaakceptować swoje wady i zalety. Warto nauczyć się panować nad emocjami i odbierania krytyki. Naucz się również odważnego, stanowczego i spokojnego wyrażania własnego zdania, uczuć i potrzeb. A w tym celu ćwiczmy swoją pewność siebie. Pewność siebie to synonim asertywności, bo kiedy mamy świadomość, że coś nam się należy i nie boimy się wprost tego powiedzieć, nie boimy się także odmówić. Trenerka i autorka warsztatów „Codziennie pewna siebie”, Patrycja Zasług wymienia 8 filarów pewności siebie: samoświadomość i samoakceptację, poczucie własnej wartości, zadowolenie i wiarę w siebie i swoje możliwości, zaufanie do siebie, odpowiedzialność za podejmowane wybory i decyzje oraz pozytywne nastawienie.
Autorka twierdzi, że sposobem na prawdziwą pewność siebie jest wiedza o sobie. To ona umożliwia doskonalenie umiejętności i walkę z wadami oraz akceptację siebie. To na ile siebie akceptujesz, pokazuje jak bardzo jesteś z siebie zadowolony. Zawsze trzeba i warto brać odpowiedzialność za decyzje i czuć się ważnym dla siebie: doceniać własną wartość oraz mieć do siebie zaufanie. Tylko wtedy potrafimy powiedzieć „nie”.
Wioleta Nowicka