Kapusta jest jednym z najpopularniejszych warzyw. W Polsce pojawiła się już w XIV wieku, za sprawą kuchni niemieckiej. Polacy chętnie wykorzystują ją w postaci kiszonej; bigos, kapuśniaczek, farsz do pierogów i uszek to tylko niektóre dania królujące na polskich stołach.
Kapusta – królowa polskich warzyw
1. Słowo „kapusta” wywodzi się z łacińskiego „caputium”, czyli główka.
2. Wyróżniamy wiele odmian kapusty, m.in. włoską, czerwoną, pekińską, brukselkę oraz … białą (cukrową), z której wytwarza się kapustę kiszoną.
3. Czym różni się kapusta kiszona od kwaszonej? Ta pierwsza powstaje w wyniku dwutygodniowej fermentacji mlekowej, posiada charakterystyczną żółtą barwę oraz bardzo kwaśny smak. Natomiast kapusta kwaszona ma biały kolor i lekko kwaśny smak będący efektem doprawiania jej octem i cukrem.
4. Kapusta kiszona ma więcej witaminy C niż surowa, gdyż podczas fermentacji bakterie wytwarzają dodatkowy kwas askorbinowy. Kwas mlekowy oczyszcza przewód pokarmowy z bakterii gnilnych oraz stwarza idealne warunki do rozmnażania dobroczynnych bakterii jelitowych. Kapusta kiszona jest także cennym źródłem wapnia i potasu.
5. Z dobroczynnych właściwości kapusty, już w XVII wieku, korzystały załogi statków, które nie miały dostępu do świeżych warzyw. Kiszona kapusta chroniła marynarzy przed różnymi chorobami, jej spożywanie zapobiegało szkorbutowi, odmrożeniom, wzmacniało także system odpornościowy. Natomiast okłady z soku stosowano na bóle reumatyczne i owrzodzenia.
6. Kapuścianą Stolicą Polski jest Charsznica (położona w woj. małopolskim), gdzie co roku odbywają się Charsznickie Dni Kapusty. Tak jak każde dożynki mają swoich starostów, tak nad przebiegiem charsznickiego święta czuwa Kapuściana Para Królewska. „Władcy” wybierani są co roku, honoru dostępują wyróżniający się plantatorzy kapusty – liderzy produkcji.
Z Kapuścianej Stolicy Polski pochodzi najbardziej znana kapusta kiszona w Polsce. Charsznicka kapusta jest produkowana z białej kapusty głowiastej, a w procesie jej kiszenia wykorzystywana jest jedynie sól, przez co proces fermentacji zachodzi samoczynnie i naturalnie.
7. Charakterystyczny zapach gotowanej kapusty (warzywo „zawdzięcza” go związkom siarki) można zneutralizować dodając do wody skórkę chleba lub orzech włoski.
8. Za sprawą produktów, które często towarzyszą kapuście kiszonej (takich jak golonko, boczek, kiełbasa) jest ona mylnie zaliczana do potraw ciężkostrawnych. Tymczasem 100 kapusty kiszonej zawiera ok. 20 kcal. Zatem, nawet osoby z nadwyrężoną wątrobą mogą śmiało w swoim jadłospisie umieszczać dania z kapusty.
9. Najpopularniejszym daniem z kapusty jest bigos. Na staropolskich polowaniach gościła potrawa zwana „Bigosem z wiwatem”. Nazwa ta wywodzi się ze sposobu jej przygotowania – w szczelnie zamkniętym garnku podgrzewano bigos na ogniu, a wystrzelająca pod wpływem ciśnienia przykrywka oznaczała, że potrawa była gotowa do spożycia.
10. Według legendy główki kapusty powstały z … łez Likurga – władcy Sparty, którego Bachus ukarał za zniszczenie winnicy.
Alejakobiet.pl
na podstawie materiałów programu „Doceń Polskie”