Osteoporoza stanowi obecnie jeden z największych problemów społecznych. Po 35-40.roku życia proces resorpcji kośćca zaczyna powoli przeważać nad jego tworzeniem. Najszybsza utrata masy kostnej występuje u kobiet w ciągu pierwszych kilku lat po menopauzie i wtedy najczęściej zaczyna się osteoporoza. Wystąpienie jej jest bardziej prawdopodobne u osób, które nie osiągnęły optymalnej masy kostnej w okresie dojrzewania. Na osteoporozę chorują zarówno kobiety, jak i mężczyźni, z tym że u mężczyzn występuje rzadziej. Zdarza się przede wszystkim u osób w średnim i podeszłym wieku, ale też u zupełnie młodych. Szacuje się, że w Polsce choruje około 25% kobiet i 13% mężczyzn po 60. roku życia.
Osteoporoza nie boli
O tej chorobie mówi się: „cichy złodziej”. Często rozwija się bez żadnych objawów. Ujawnić się może dopiero wtedy, gdy np. schylamy się aby podnieść okruszek z podłogi i tym samym wyzwalamy gwałtowny ból kręgosłupa. Potem okazuje się, że nastąpiło złamanie kręgu. Osteoporozie czasem towarzyszą ostre bóle kręgosłupa. Stopniowo zmienia się sylwetka, ubywa nam wzrostu. Ubytek wzrostu spowodowany złamaniami kompresyjnymi (czyli „zgnieceniem”) kręgów, pochylona sylwetka, zaokrąglone, przygarbione plecy, „wypchnięty” do przodu brzuch – to cechy pozwalające rozpoznać osteoporozę gołym okiem. Poza bólami pleców chorym mogą dokuczać zaburzenia trawienia, bóle brzucha (na skutek uciskania jamy brzusznej przez żebra) i duszność związana z brakiem miejsca dla płuc w „skróconej” klatce piersiowej.
Najważniejsze – zapobiegać
Czynniki ryzyka
Pewne czynniki mające związek z wystąpieniem choroby lub wpływające na prawdopodobieństwo jej ujawnienia się u danej osoby nazywa się czynnikami ryzyka. U niektórych chorych na osteoporozę kumuluje się wiele takich czynników, ale bywa też, że mimo ewidentnej osteoporozy nie możemy się doszukać u pacjenta żadnego z nich. Eliminacja czynników ryzyka to podstawa prewencji osteoporozy. Na niektóre z nich nie mamy jednak wpływu. Są to np.: płeć, wiek, budowa ciała, rasa, dziedziczenie rodzinne.
Czynniki ryzyka, które można wymienić, to:
1. hormony płciowe – zaburzenia cyklu miesięcznego, obniżony poziom estrogenów po menopauzie, a u mężczyzn niski poziom testosteronu,
2. anoreksja,
3. niedostateczna ilość wapnia i witaminy D w diecie,
4. stosowanie niektórych leków, np. glukokortykoidów i leków przeciwpadaczkowych,
5. nieaktywny tryb życia i długotrwałe unieruchomienie w łóżku z powodu jakiejś choroby,
6. palenie papierosów,
7. nadużywanie alkoholu.
W leczeniu osteoporozy stosuje się przede wszystkim środki farmakologiczne. Odpowiednia podaż wapnia i witaminy D lub jej aktywnych metabolitów, leki hamujące resorpcję, a przede wszystkim – szczególnie u kobiet przed 65. rokiem życia – hormony płciowe (estrogeny) – to podstawowe środki lecznicze.
Między nami kobietami….
Każda kobieta w wieku pomiędzy 50 a 60. rokiem życia straci 50% masy kostnej, o ile nie będzie go uzupełniała w dawce min 1500 mg dobę (proces ten jest czystą fizjologią, wynikającą ze znacznego spadku poziomu estrogenów w organizmie). Dlatego tak ważne jest, aby szczególnie w okresie tych 10 lat kobieta brała duże dawki wapnia ( tj. 1500 mg/dobę). Natomiast już od 35 roku. życia. następuje u kobiety spowolniona praca jajników, które wydzielają mniej estrogenów, stąd cały ten proces ma wpływ na kondycję kości (zdrowie kości jest bardzo uzależnione od poziomu estrogenów). Dlatego już od 35 r. ż zaleca się „przymusową” suplementację wapniem, ale w dawkach nieco mniejszych – 1000 mg/dobę.
Równie ważne, jak kuracja jest zapobieganie upadkom i urazom poprzez:
-
odpowiednie, stabilne obuwie na gumowych, nie ślizgających się podeszwach,
-
umocowanie przy wannie poręczy ułatwiających bezpieczne wchodzenie i wychodzenie,
-
unikanie śliskich kafelków (pływalnia, niektóre zabiegi w sanatoriach),
-
korzystanie z poręczy po obu stronach schodów.
Alejakobiet.pl