A jak asertwność

To jedna z umiejętności, które powinniśmy nabyć w procesie dojrzewania – niestety, jest niedoceniana, przyćmiewana przez eksponowaną agresywność (inni są słabsi, masz prawo nad nimi dominować) lub odrzucana na rzecz miłej dla innych uległości (nie wtrącaj się, inni wiedzą lepiej). Tymczasem postawa asertywna pozwala na dochodzenie swoich praw z zachowaniem szacunku wobec drugiej osoby, dzięki czemu wzajemna relacja stron pozostaje uczciwa, rzeczowa, szczera i często konstruktywna.

Ponadto dzięki tej umiejętności można bez kompleksów i wstydu przyjmować od innych zarówno komplementy, jak i krytykę. Dzieje się to dlatego, że asertywność idzie w parze z poczuciem własnej wartości. Bez poczucia własnej wartości bowiem asertywność jest niemożliwa. Otwarte przyjęcie krytyki jest możliwe tylko i wy łącznie wtedy, gdy znamy swoje mocne strony i potrafimy o nich mówić.

Kiedy więc warto zastanowić się, czy przypadkiem nie przydałby nam się taki trening asertywności? Choćby przeprowadzony na własną rękę, „domowym” sposobem, z pomocą najbliższych? Łatwo to stwierdzić. Jeśli przynajmniej na kilka z poniższych twierdzeń odpowiesz sobie TAK, pomyśl, jak łatwiejsze byłoby życie, gdybyś jednak odpowiedziała sobie: NIE…

• Uważasz, że jesteś gorsza od innych.
• Boisz się wypowiadać swoje zdanie, bo uważasz, że nikogo to nie interesuje
• Nie potrafisz upominać się o swoje prawa bez poczucia wstydu (lub wcale tego nie potrafisz)
• Nie potrafisz odmawiać.
• Wydaje ci się, że inni nad tobą dominują, wchodzą ci na głowę, a ty reagujesz na to gniewem lub tylko spuszczasz głowę.
• Masz trudności z wyrażaniem swoich uczuć i masz kłopot z niekontrolowanymi napadami złości, dzięki którym uważasz, że zwracasz na siebie uwagę.
• Uważasz, że jesteś mało komunikatywna
• Uważasz, że jesteś nieśmiała.

To tylko kilka twierdzeń, które charakteryzują osoby nieasertywne – uległe lub agresywne. Jeśli nie masz możliwości skorzystania z pomocy specjalistów od treningu asertywności, a sądzisz, że by ci się przydał, zastanów się nad wprowadzeniem w życie kilku rad.

• Mów otwarcie czego pragniesz/wymagasz od innych i nie wymagaj, aby się tego „domyślali”.
• Gdy czegoś nie wiesz, powiedz po prostu „nie wiem” i nie wstydź się tego
• Jeśli czegoś nie wiesz a chcesz wiedzieć – zapytaj o to.
• Nie tłumacz się ze swojego zachowania, szczególnie gdy nie zawiniłaś – wyjaśnij spokojnie powód tego zachowania
• Gdy ktoś cię atakuje, broń się spokojnie, rzeczowo wyjaśnij, dlaczego zrobiłaś to lub to, nie pozwalaj na naruszenie twojej godności osobistej. 
• Gdy realizujesz swój cel – nie krzywdź innych.
• Jeśli popełnisz błąd – przyznaj się do niego i weź na siebie odpowiedzialność.
• Słuchaj tego co inni mają do powiedzenia z szacunkiem i weź pod uwagę ich zdanie.
• Mów „tak” i „nie”.

Z pewnością droga do asertywność jest trudna i na efekty trzeba czekać, bo nikt nie zmienia się z dnia na dzień. Jednak gra jest warta świeczki. A zacząć należy po prostu od codziennego hołdowania staremu przysłowiu: „Nie czyń drugiemu co tobie niemiłe”. 

Agnieszka Rachwał