Nadmierne pocenie – Co to jest? Z czego to wynika?

Pocenie to jeden z mechanizmów, które składają się na system schładzania organizmu człowieka, czyli proces termoregulacji. Niezależnie od bodźców temperaturowych, u każdego człowieka również silne bodźce emocjonalne np. stres mogą spowodować nadmierne wydzielanie się potu, widoczne w okolicy twarzy (czoła, wargi górnej) dołów pachowych, dłoni oraz podeszw.

Natomiast nadmierne pocenie określa się jako nadpotliwość i jest to  nadmierne (niewspółmierne do bodźca) niefizjologicznie (nie wynikające z termoregulacji) intensywne wydzielanie się potu przez gruczoły potowe. Dotyczy ono średnio 3% ogólnej populacji. Wyróżnia się m. in.: nadpotliwość pierwotną – o nieznanej przyczynie i wtórną – będącą skutkiem określonego zaburzenia.

Nadpotliwość pierwotna dotyczy typowych obszarów ciała, gdzie występuje największe nagromadzenie gruczołów potowych – dłoni, podeszw, dołów pachowych, a także głowy. U 60-80% osób z pierwotną nadpotliwością występuje ona rodzinnie. Nadpotliwość pierwotna jest spowodowana uwalnianiem hormonów kory nadnerczy i ujawnia się tylko podczas aktywności (np. godzin pracy). Chociaż jej dwa główne podtypy współwystępują ze sobą, najczęściej dominuje jedna z form: pachowa w 30-50% lub dłoniowo-podeszwowa w 50-60%.

Większość pierwotnych form nadpotliwości rozwija się w dzieciństwie, jedynie postać pachowa ujawnia się w okresie dojrzewania. Ten typ nadmiernego pocenia bardzo niekorzystnie wpływa na jakość życia, gdyż zaburza kontakty społeczne, koleżeńskie, może być przyczyną depresji lub rezygnacji z uczestniczenia w spotkaniach towarzyskich.

Nadpotliwość wtórna natomiast jest wynikiem: różnorodnych chorób np.: endokrynologicznych, metabolicznych lub neurologicznych.

Podstawowym zaleceniem w leczeniu nadpotliwości pierwotnej jest miejscowe stosowanie produktów zawierających sole aluminium. Mechanizm ich działania polega na zablokowaniu uwalniania potu z przewodów wyprowadzających gruczołów ekranowych. Sole aluminium mogą być stosowane zarówno w okolicy dołów pachowych jaki i dłoniowo-podeszwowej. Ważne by były stosowane zgodnie z informacją producenta dołączoną do produktu, by zapobiec wystąpieniu podrażnienia. W obrębie podeszw zastosowanie ma również preparat złożony, łączący w sobie wodorotlenek aluminium i urotropinę. Do pozostałych metod stosowanych przy nieskuteczności leczenia miejscowego zalicza się:

• jontoforezę – zabieg wymagający regularnego powtarzania co 5-7 dni, wymaga zakupu urządzenia, ma zastosowanie w okolicach dłoni i podeszw,
• iniekcje toksyny botulinowej, zabieg bardzo skuteczny, ale kosztowny i wymagający powtarzania co 3-6 miesięcy,
• leki wykazujące wpływ na układ autonomiczny (przyjmowane doustnie),
• zabieg chirurgiczny (endoskopowa symapatektomia piersiowa, zabieg głównie dla nadpotliwości dłoni),
• zabieg laserowy, tylko w zakresie dołów pachowych, jest to nowa procedura, która wymaga jeszcze dalszych badań.

Należy pamiętać, iż z uwagi na role mechanizmu pocenia się, każda forma zaburzenia wydzielania potu (nadpotliwość/brak potliwości) jest nieprawidłowa i powinna zostać skonsultowana przez specjalistę dermatologa.