W
Europie wyrzuca się średnio ok. 179 kg żywności/osobę rocznie. Szacuje
się, że w samej Polsce wynik ten wynosi aż 235 kg, gdzie do kosza
najczęściej trafia aż 50% kupionego pieczywa oraz 1/3 warzyw i wędlin.
Skutki takiego marnotrawstwa odbijają się nie tylko na domowym budżecie,
ale mają również wymiar ekonomiczny, społeczny i ekologiczny. To, co
kupujemy i w jakich ilościach, ma realny wpływ na otaczające nas
środowisko oraz zmiany klimatu.
żywności wywiera negatywny wpływ na wiele aspektów naszego życia. Mało
kto ma świadomość, że ponad 20% produkcji gazów cieplarnianych dotyczy
produkcji, przetwarzania oraz transportu żywności. Powstający w czasie
psucia się żywności metan, jest prawie dwudziestokrotnie bardziej
niebezpiecznym gazem cieplarnianym niż CO2. Ponadto, produkcja żywności
wymaga dużych nakładów ze strony środowiska, głównie wody i energii,
które są marnotrawione wraz z wyrzuconą żywnością. Wyrzucenie do kosza 1
kg wołowiny wiąże się ze zmarnowaniem od 5 do 10 ton wody użytej na jej
wyprodukowanie.
żywności jest nie tylko szkodliwe dla środowiska, ale również
nieuzasadnione ekonomicznie. Przyczynia się ono do zwiększenia
konsumpcji żywności, co w przypadku pojawienia się ograniczeń jej
dystrybucji, może skutkować wzrostem cen żywności. To z kolei może
spowodować, że dla większości konsumentów zakup pełnowartościowej
żywności nie będzie możliwy, przez co będą oni kupować produkty gorszej
jakości, co przyczyni się do tzw. ubóstwa jakościowego konsumowanych
dań. Mimo że obecnie w produkcji żywności obowiązuje głównie odwrotny
trend, wywołany efektem skali i koszt jednostkowy produktów spożywczych
spada, tego typu sytuacje już się dzieją. W 2009 roku Oscar Nogueira
ostrzegał, że rosnąca popularność jagód acai, będących dla wielu
mieszkańców amazońskiej dżungli głównym źródłem protein, sprawia, że
„typowe jedzenie biednych ludzi staje się czymś w rodzaju przysmaku”,
osiągając status „superfood”.
Problem polega na tym, że mieszkańcy
krajów wysokorozwiniętych w przeciwieństwie do Indian mają znacznie
większy dostęp do bogatej w składniki odżywcze żywności. Niestety, w
związku z panującym trendem, coraz częściej jagody acai, zamiast trafiać
do społeczności lokalnej, kierowane są na eksport. Wątek moralny nie
jest tu bez znaczenia. Marnowanie żywności przez konsumentów z „bogatej
Północy” jest zwyczajnie nieetyczne ze względów na problem ubóstwa oraz
biedy na świecie. W jaki sposób można zatem temu zapobiec?
nie mógł zostać niezauważony przez Parlament Europejski. W nowelizacji
dyrektywy odpadowej dodana została kategoria „odpady żywności” oraz
zapisy dotyczące redukcji, prewencji, budowania świadomości, monitoringu
i przekazywania nadwyżek żywności. To nie wszystko. Państwa
członkowskie powinny wprowadzić środki mające na celu promowanie
zapobiegania powstawania oraz redukcji odpadów żywności. Zgodnie z
Agendą na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030, przyjętą przez Zgromadzenie
Ogólne Narodów Zjednoczonych (ONZ) w dniu 25 września 2015 r., środki
te powinny mieć na celu zapobieganie powstawania odpadów żywności i
zmniejszenie ich wytwarzania w produkcji podstawowej, przetwórstwie i
produkcji, w sprzedaży detalicznej i innej dystrybucji, w restauracjach i
usługach gastronomicznych oraz w gospodarstwach domowych. Państwa
członkowskie powinny dążyć do osiągnięcia orientacyjnego ogólnounijnego
celu zmniejszenia ilości odpadów żywności o 30% do 2025 r. i o 50% do
roku 2030. Co więcej, państwa członkowskie powinny wprowadzić zachęty do
zbierania niesprzedanych produktów spożywczych na wszystkich etapach
łańcucha dostaw żywności oraz wspierać bezpieczne przekazywanie ich
dalej, w tym organizacjom charytatywnym. Kolejnym krokiem będzie
podjęcie środków mających na celu zachęcanie do recyklingu, w tym
kompostowania i fermentacji bioodpadów, a także zachęcanie do stosowania
materiałów powstałych z bioodpadów. Wszystko w sposób zapewniający
wysoki poziom ochrony środowiska.
14
sierpnia 2019 roku Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o
przeciwdziałaniu marnowaniu żywności. Na jej podstawie sprzedawcy
żywności w placówkach o powierzchni sprzedaży powyżej 250 m kw. będą
zobligowani do zawierania umów z organizacjami pozarządowymi o
nieodpłatnym przekazywaniu jedzenia na cele społeczne, a także są
zobowiązani do opłat za każdy kilogram marnowanej żywności. Niestety,
jak wynika z danych Eurostatu, sprzedaż hurtowa i detaliczna odpowiada
jedynie za 5% strat, podczas gdy gospodarstwa domowe za 42% marnowanej
żywności. Właśnie dlatego decyzje zakupowe pojedynczych osób mają tak
ogromne znaczenie.
Alejakobiet.pl