USG prenatalne – najlepsza profilaktyka preeklampsji

Ryzyko preeklampsji czyli stanu przedrzucawkowego kobiet w ciąży można określić już w pierwszym trymestrze, podczas badania USG między 11 a 13 tygodniem ciąży, co pozwala wdrożyć skuteczną profilaktykę. Co warto wiedzieć o tym badaniu i samej preeklampsji?

Preeklampsja w pigułce

• Preeklampsja – stan przedrzucawkowy, jest grupą bardzo groźnych dla matki i płodu powikłań, charakteryzującą się między innymi nadciśnieniem tętniczym i białkomoczem. Jak mówi nazwa, dolegliwości te mogą zwiastować i prowadzić do bardzo niebezpiecznej rzucawki, groźnych drgawek przyszłej mamy, które czasem kończą się śpiączką a nawet śmiercią. Szacuje się, że w krajach wysoko rozwiniętych problem ten dotyczyć może 8 procent kobiet w ciąży. Niestety wciąż nie do końca znamy przyczynę stanu przedrzucawkowego.

• Specjaliści przestrzegają: nie wolno zignorować żadnych objawów, a kiedy się pojawią, jak najszybciej trzeba spotkać się ze specjalistą. Objawy: ból w okolicy żołądka lub prawego nadbrzusza, zaburzenia widzenia, ostre bóle głowy, wysokie ciśnienie, białkomocz (spienianie się moczu).

• Ocenia się, że w grupie ryzyka preeklampsją są między innymi ciężarne z nadciśnieniem tętniczym, przewlekłą chorobą nerek, nadwagą, cukrzycą typu I i II, zespołem antyfosfolipidowym, toczniem układowym, a także kobiety w pierwszej ciąży w wieku powyżej 40 lat

• Ryzyko preeklampsji można ocenić w trakcie USG prenatalnego między 11 a 13 tygodniem ciąży.

• Dlaczego szybka ocena pod kątem preeklampsji jest tak ważna? Jak mówią najnowsze badania, szybko można wdrożyć prostą, a jednocześnie skuteczną profilaktykę, która zmniejsza ryzyko stanu przedrzucawkowego oraz powikłań z nim związanych.

Wizyta w I trymestrze najważniejsza

– Podczas badania USG w I trymestrze czyli między 11 a 13 tygodniem ciąży oceniamy kombinację wielu czynników – mówi dr. Tomasz Jachymski z CM Medyceusz. – Aby wykrywalność była jak najwyższa oprócz dokładnego wywiadu medycznego, pomiaru ciśnienia, oceniamy również w trakcie USG przepływ krwi w tętnicach macicznych, odzwierciedlający pracę łożyska w ciąży oraz oznaczamy we krwi matki łożyskowy czynnik wzrostu – PlGF. W przypadku wystąpienia wysokiego ryzyka preeklampsją należy pacjentce zalecić 150 mg aspiryny przed 16 tygodniem ciąży co według badań istotnie zmniejsza częstość wystąpienia stanu przedrzucawkowego.

Badanie USG podczas I trymestru pozwala nie tylko ocenić ryzyko wspomnianych powikłań, ale wykryć nieprawidłowości anatomiczne, a także ocenić ryzyko wystąpienia najczęstszych zespołów genetycznych u płodu. Jakie informacje może przynieść USG w I trymestrze? Poza ustaleniem liczby płodów oraz określeniem wieku ciążowego, badanie stało się nie tylko screeningiem dla aneuploidii, ale także wykrywa szereg nieprawidłowości anatomicznych płodu. – Dzięki ocenie tak zwanych markerów genetycznych, w tym najważniejszej ocenie – pomiarze przezierności karkowej oraz innych markerów ultrasonograficznych już wtedy możemy wyliczyć ryzyko wystąpienia u dziecka zespołów genetycznych na przykład zespołu Downa – mówi dr. Jachymski. – W skład kalkulacji ryzyka wchodzą wiek matki, badanie ultrasonograficzne oraz ocena poziomu dwóch substancji we krwi marki – wolnej podjednostki Beta hcg oraz białka PAPP-A – powszechnie znane jako „test PAPP-A”.

Na dokładniejszą ocenę anatomii płodu już w pierwszym trymestrze ciąży pozwolił między innymi rozwój aparatów ultrasonograficznych. Gdy to badanie jest wykonywane według określonych standardów oraz przez osobę w tym kierunku wyszkoloną wskaźnik wykrywalności wad według statystyk wynosi nawet 80 procent.

Co generalnie powinno określać badanie genetyczne w I trymestrze?

• Wiek ciążowy i liczbę płodów

• Wykrywa ewentualne wady genetyczne oraz anatomiczne. W jego trakcie ocenia się markery nieprawidłowości genetycznych (między innymi zespołu Downa) takie jak przezierność karkowa (NT), obecność kości nosowej, przepływ przez przewód tętniczy oraz przepływ przez zastawkę trójdzielną. W badaniu uwzględniany jest wiek matki, markery ultrasonograficzne oraz markery biochemiczne z krwi matki (wolna podjednostka Beta-Hcg oraz białko PAPP-A). W przypadku wysokiego ryzyka pacjentka może zdecydować o wykonaniu diagnostyki inwazyjnej (biopsja kosmówki lub amniopunkcja) lub badania wolnego DNA płodowego.

• Badanie pierwszego trymestru poza kalkulacją ryzyka wystąpienia zespołów genetycznych pozwala także na wykrycie wielu wad płodu nawet takich jak wady serca, rozszczep kręgosłupa lub rozszczep podniebienia.

Do trzech razy sztuka, czyli USG prenatalne

Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników powinno się przeprowadzić przynajmniej trzy badania ultrasonograficzne w trakcie ciąży:

• między 11 a 14 tygodniem ciąży
• między 18 a 22 tygodniem ciąży
• między 28 a 32 tygodniem ciąży

Alejakobiet.pl