Choroby układu krążenia obok nowotworów są obecnie najczęstszą przyczyną zgonów w Polsce, a ich liczba – rok do roku – rośnie w zastraszającym tempie. W 2020 roku wzrosła aż o 17 procent w porównaniu z rokiem 2019. Światowy Dzień Serca to doskonała okazja do tego, aby przypomnieć – zwłaszcza osobom po 40. roku życia – że regularne badania profilaktyczne znacznie zmniejszają ryzyko zawału czy zespołów wieńcowych. Jednym z podstawowych jest lipidogram, który obrazowo można porównać do okresowego badania stanu technicznego pojazdów.
Lipidogram to bardzo ważne badanie, sprawdzające stężenie cholesterolu całkowitego, jego frakcji – cholesterolu HDL i LDL, a także triglicerydów we krwi.
Cholesterol „dobry” i „zły”
Potocznie wiemy, że cholesterol jest nie tylko „zły” ale, że istnieje także cholesterol „dobry”. To wprawdzie duży skrót myślowy, ale zasadniczo oddający różnicę miedzy nimi. Na czym ona polega?
– Cholesterol to związek chemiczny, który – o czym wie niewielu – jest niezbędny dla naszego organizmu. W zdecydowanej większości „produkuje” go wątroba, ale dostarczamy go także w żywności – głównie pochodzenia zwierzęcego. I ten nadmiar właśnie jest szkodliwy – wyjaśnia dr Agata Błońska z Centrów Medycznych Medyceusz.
- „Zła” frakcja cholesterolu oznaczona jest skrótem LDL
- „Dobra” frakcja cholesterolu oznaczone jest skrótem HDL
Cholesterol HDL, działa ochronnie na ściany naczyń krwionośnych, usuwa cholesterol ze ściany naczyniowej do wątroby i z tego powodu jest potocznie nazywamy „dobrym”, „Zły” cholesterol LDL dlatego jest „zły”, ponieważ odkłada się w naczyniach krwionośnych i w nadmiarze prowadzi do miażdżycy. Lipidogram dokładnie oznaczy obie wartości.
To badanie odpowie nam także na pytanie, jakie mamy we krwi stężenie kwasów tłuszczowych nazywanych triglicerydami. One także – same w sobie – nie są złe. Wręcz przeciwnie, ponieważ stanowią źródło energii dla organizmu. Kłopot w tym, że przy złej diecie i nieaktywnym trybie życia jest ich za dużo, przez co podnoszą również ryzyko rozwoju miażdżycy i chorób układu sercowo-naczyniowego.
Wartości cholesterolu
- Jeśli u zdrowej lub nie zdiagnozowanej osoby lipidoggram wykaże wartość cholesterolu całkowitego do 190 mg/dl nie ma powodów do obaw;
- Jeśli u zdrowej lub nie zdiagnozowanej osoby frakcja LDL nie przekroczy 115 mg/dl nie ma powodu do obaw
- Jeśli u zdrowego lub nie zdiagnozowanego mężczyzny frakcja HDL jest wyższa niż 40 mg/dl nie ma powodu do obaw;
- Jeśli u zdrowej lub nie zdiagnozowanej kobiety frakcja HDL jest wyższa niż 45 mg/dl nie ma powodu do obaw;
- Jeśli triglicerydy nie przekroczą 150 mg/dl nie ma powodu do obaw.
Wartości wyższe niż wymienione wyżej: cholesterolu całkowitego, trójglicerydów, frakcji LDL, a także wartości niższe niż podane frakcji HDL powinny nas zaalarmować i skłonić do wizyty u lekarza w celu głębszej diagnostyki medycznej lub rozpoczęcia leczenia.
Profilaktyka i leczenie
Ciężko to nam przyznać, ale w większości przypadków, za złymi wynikami lipidogramu stoi nieodpowiedni styl życia. Zaburzenia lipidowe wymagają jego zmiany, wprowadzenia zdrowych nawyków. Jakich?
- zrzucenia zbędnych kilogramów;
- zwiększenia aktywności fizycznej;
- zmian w diecie – ograniczenia tłuszczów zwierzęcych.
Alejakobiet.pl